Nimesoma kwamba ikiwa wodi ya uzazi katika hospitali kubwa ya jiji ingekuwa na rekodi zilizo sahihi kwa asilimia 99.9 tu, bado wangewakabidhi watoto wachanga kwa wazazi wasio sahihi mara kadhaa kila siku. Ikiwa maduka ya dawa yangekuwa sahihi kwa asilimia 99.9 tu, yangetoa dawa zisizo sahihi mara 21,000 kila mwaka. Sidhani kama tungefurahishwa na usahihi wa chini ya asilimia mia moja katika hali kama hizo.

Na unaweza kufikiria bwana harusi akimwambia mchumba wake kwenye madhabahu, “Nitakuwa mwaminifu kwako kwa asilimia 99.9 ya wakati”? Nashangaa ni Wakristo wangapi huishi kwa mtazamo kama huo, kana kwamba wanamwambia Mungu, “Tazama, Bwana, unaweza kuwa na asilimia 99.9 ya maisha yangu. Nitakupa Jumapili hadi Ijumaa, lakini Jumamosi usiku ni yangu.”

Kujitoa kwa Bwana kunamaanisha kuwa umejitoa kwa uadilifu, ubora, na uaminifu kwa asilimia 100. Unaweza kushindwa mara nyingine, lakini lengo lako halibadiliki.

Tunapoanza safari hii ya mwisho katika barua hii fupi ya Paulo kwa Tito, mtume anafunga kitabu hiki kwa kuwatia changamoto waumini wajitoe kwa matendo mema—kujitoa kwa ubora na uadilifu. Na hiyo si ahadi ya asilimia 99.9, bali ni ahadi ya maisha yote. Hii ndiyo aina ya ushuhuda unaosema, “Kila kitu kunihusu ni mali ya Bwana kikamilifu.”

Katika Tito sura ya 2, Paulo aliangazia ushuhuda na mwenendo wa Wakristo ndani ya kanisa. Lakini hapa katika sura ya 3, anajielekeza kwenye ushuhuda na mwenendo wetu huko nje ulimwenguni.

Mistari miwili ya kwanza inaeleza jinsi tunavyopaswa kuwatendea wengine. Paulo anaanza kwa uhusiano wetu na mamlaka za serikali, akimwambia Tito: “Uwajulishe wanyenyekee kwa wenye mamlaka na watawala, wawe watii, wawe tayari kwa kila tendo jema.”

Paulo alisema jambo hilo hilo katika Warumi 13; na katika 1 Timotheo 2:2, aliwahimiza Wakristo kuwaombea “wafalme na wote walio katika mamlaka.” Ni wazi kwamba jukumu la Mkristo ni kuonyesha heshima kwa wale walioko juu yao kisheria na kuwatii, iwe ni polisi au diwani—isipokuwa tu kama watamtaka mtu avunje amri ya wazi ya Mungu.

Lakini wajibu wetu unazidi tu kutii. Paulo anasema katika mstari wa 2 kwamba tuwe “tayari kwa kila tendo jema.”Tunapaswa kuwa tayari na wenye shauku ya kuwahudumia viongozi wetu na jamii yetu kwa “kila tendo jema.” Wapendwa, Mkristo anapaswa kuwa msaada katika jamii. Kwa kweli, Wakristo wanapaswa kuwa raia bora katika nchi yao na baraka kwa jamii yao.

Mstari wa 2 unaweka wazi kwamba “matendo yetu mema” yanapaswa kuelekezwa kwa “watu wote.” Paulo anaandika kwamba tusimseme mtu yeyote vibaya, na tuepuke ugomvi.

Kusema vibaya kunamaanisha kusingizia au kuzungumza kwa dharau kuhusu watu wengine. Pia tunapaswa “kuepuka ugomvi,” kwa kuwa tabia hiyo huwatenga watu na Ukristo.

Kwa upande wa chanya, Paulo anaandika kwamba “tuwe wapole, tukionyesha adabu kamili kwa watu wote.” Hili ni jambo ambalo limepotea katika jamii ya leo—adabu kamili! Je, unawatendeaje majirani zako—hasa yule jirani mgumu? Unamwitikaje mtu anayehitaji kuingia katika njia yako barabarani? Unamwitikaje mhudumu wa mgahawa? Unamjibu vipi mtu anayekutendea kwa ukatili? Kuwatendea wengine kwa adabu kamili kutafanya ushuhuda wako kuwa wa kipekee—na wa kuvutia—kwa ajili ya Kristo.

Kwa kweli, huo ni mwonekano wa jinsi Yesu anatutendea sisi. Kwa nini atutendee kwa huruma, wema, na heshima? Paulo anaandika jinsi hilo linavyoshangaza, tukizingatia jinsi tulivyokuwa hapo awali:

“Kwa maana zamani sisi nasi tulikuwa wapumbavu, wasiotii, wapotovu, watumwa wa tamaa na anasa za kila namna, tukiishi kwa uovu na wivu, tukichukiwa na kuchukiana. Lakini wema na upendo wa Mungu Mwokozi wetu ulipofunuliwa, alituokoa.” (mistari 3–5)

Napenda jinsi Paulo alivyoeleza hili: tulikuwa wapumbavu, wasiotii, watumwa wa tamaa—lakini! Kiunganishi hiki kidogo kinabadilisha kila kitu—“Lakini . . . alituokoa!”

Yesu alituokoa kutoka katika nguvu na kifungo cha dhambi, na kutoka katika adhabu ya dhambi. Alitusamehe na kutupa uzima wa milele. Na kama Paulo alivyosema mara nyingi katika barua zake, anasema tena hapa katika mstari wa 5: wokovu wetu haukutokana na “matendo ya haki tuliyoyatenda sisi wenyewe, bali kwa rehema yake.” Haikutokana na sifa zetu, bali rehema yake.

Rehema ni wema wa Mungu kwa wale walioko katika mateso, kama alivyoandika katika Waefeso 2:

“Lakini Mungu, kwa kuwa ni mwingi wa rehema, kwa sababu ya upendo wake mkuu aliotupenda; hata wakati tulipokuwa wafu kwa sababu ya makosa yetu, alitufanya hai pamoja na Kristo—kwa neema mmeokolewa.” (mistari 4–5)

Tumeokolewa kwa rehema na neema ya Mungu. Na pamoja na hiyo huja “kuoshwa kwa kuzaliwa upya” (mstari wa 5). Huu ni utakaso wa ndani wa kiroho unaoleta uzima wa kiroho—kuzaliwa upya. Tumezaliwa mara ya pili kama watu wapya, kutoka kwa kifo cha kiroho hadi uzima mpya.

Paulo kisha anataja matokeo mawili ya wokovu katika mstari wa 7. Kwanza, tumehesabiwa haki kwa neema yake—yaani, Mungu ametutangazia haki mbele zake kama Hakimu. Amefuta makosa yetu. Pili, Paulo anaandika kwamba tumefanywa “warithi wa tumaini la uzima wa milele.” Aina ya kitenzi inamaanisha kwamba urithi huo tayari ni wetu, lakini siku moja tutajionea uzima wa milele kikamilifu, mbele za Bwana.

Sasa—kwa kusema yote hayo—kile ambacho Mungu ametufanyia kwa ajili ya kutubadilisha kinapaswa kubadilisha jinsi tunavyowatendea wengine.

Paulo anasema wazi kwa Tito:

“Nataka uyathibitisha maneno haya, ili wale waliomwamini Mungu wajitahidi kufanya matendo mema. Mambo hayo ni mazuri na ya faida kwa wanadamu.” (mstari wa 8)

Wokovu wa neema ya Mungu unapaswa kuzaa ndani yetu matendo mema. Unapaswa kutuchochea kutoa kwa Mungu na kwa wengine, si kwa asilimia 99.9 ya kile kilicho kizuri na chenye faida na bora, bali kwa asilimia 100 ya kila kitu tunachofanya.

Lakini kuwa waangalifu; usiruhusu mambo yasiyofaa kukuzuia. Paulo anaeleza mambo hayo katika mstari wa 9 kama “mijadala ya kipumbavu, ukoo, mashindano na magomvi ya sheria.”

Mtume anaongeza onyo jingine katika mstari wa 10: usimruhusu mtu mbaya akuzuie—hasa yule “anayesababisha mafarakano.” Paulo anaeleza jinsi ya kumshughulikia mtu wa namna hiyo: “Baada ya kumwonya mara moja na mara ya pili, mjiepushe naye.” Mtu mgawanyaji anapewa onyo mara mbili, halafu Paulo anaandika, “amejilaani mwenyewe.” Hii inahusiana na nidhamu ya kanisa. Mtu huyu anapaswa kuondolewa kanisani ili roho yake ya mafarakano isisambae kanisani.

Kumbuka kwamba hakuna mashahidi wawili wanaotajwa hapa, kama ilivyo katika Mathayo 18. Hakuna taratibu rasmi zinazoelezwa hapa. Hili ni rahisi na la moja kwa moja, huenda kwa sababu watu wa mafarakano hawapaswi kupewa jukwaa kanisani. Hilo ndilo wanalotafuta. Wanataka kuchochea mapema na kuunda makundi ya kutoridhika. Kwa hiyo, Paulo anasema, inakupasa kuchukua hatua haraka pia kuwaondoa kutoka kusanyikoni.

Paulo anapofunga barua hii kwa Tito, anarudi tena katika wazo la kujitoa kikamilifu kwa Bwana na kwa wengine. Anaandika katika mstari wa 14: “Na watu wetu na wajifunze kujitahidi kwa matendo mema.”

Tuwe mfano kwa ulimwengu kwamba Mungu, ambaye alijitoa kwa ajili yetu asilimia mia moja, ametukomboa, ametubadilisha, na ametuwezesha ili sisi pia tuweze kujitoa kikamilifu kwa Kristo, kwa wengine, na kwa ulimwengu unaotuzunguka—ili wapate kuona matendo yetu mema na wamtukuze Baba yetu aliye mbinguni.

Na huo na uwe ushuhuda wetu—kwa asilimia mia moja ya wakati wote.

Hitimisho:
Tunajitendea vipi mara tu tunapotoka nje ya jengo la kanisa? Tunawatendeaje watu? Je, mwenendo wetu unaendana na kweli tunayokiri? Katika sura hii ya mwisho ya Tito, mtume Paulo anatupa changamoto kuhusu maisha yetu katika dunia hii.